Leyfi til að drepa

Merkilegur andskoti.

Sprengingar í Mumbai, á annað hundrað óbreyttra borgara ferst, mikil rannsókn, 300 handteknir.

Sprengingar í Beirút, hátt í hundrað óbeyttra borgara ferst. Enginn handtekinn.

Athugasemdir

[Jón Valur Jensson, 16.7.2006 kl. 17:45]

Árni minn, þarf að rannsaka hver réðst á flugvöllinn við Beirút o.fl. staði þar? Og hvað með Bombay – vita menn hver stóð fyrir sprengingunum? Ef ekki, er ekki sjálfsagt að rannsaka það? Var einhver augljós ástæða fyrir þeirri árás? Ekki svo ég viti. Hvað um þig? –– Með þessu er ég ekki að réttlæta hvaða árás Ísraelsmanna sem er, né hve stórtækar þær kunna að vera, en ég held að samt sé ljóst, að þú sért að bera saman ólíka hluti.

[Árni Matthíasson , 16.7.2006 kl. 18:53]

Þú ert ekki alveg að kveikja ágæti Jón. Kjarni málsins er sá að þegar drepnir eru sakleysingjar virðist skipta máli hver drepur. Allt tal um ástæður þess að sakleysingjar séu drepnir finnst mér viðurstyggð. Hvað um þig?

[Jón Valur Jensson, 18.7.2006 kl. 20:24]

Eins og þú sérð á mínu litla innleggi, gerði ég í 1. lagi aths. við tal þitt um "rannsókn" (sem er mjög eðlileg í Bombay, þar sem finna þarf árásarmennina; í hinu tilfellinu eru þeir alveg á hreinu). Í 2. lagi benti ég á, að árásin í Bombay hafði enga augljósa ástæðu (nema þá helzt illsku þeirra manna, sem svífast einskis til að fá markmiðum sínum allt annars staðar framgengt og alveg án tillits til þess, að fórnarlömbin áttu ekkert illt á samvizkunni í því sambandi). Í 3.lagi er það innifólgið í fyrra innleggi mínu, að árás Ísraelsmanna kom ekki eins og af engu tilefni, þeir voru að reyna að skjóta á mikilvæg skotmörk hjá hermdarverkahreyfingu sem hafði þá haldið uppi árásum á ísraelskar borgir (og gerir það enn). Ekkert þvílíkt eða sambærilegt höfðu hin saklausu fórnarlömb í Bombay tekizt á hendur. En ég fer ekki út í þau atriði hér, sem ég þekki minna til, hvort skotmörk Ísraelsmanna hafi verið illa valin, en vissulega sýnist mér þeir hafa verið ónákvæmir í einhverjum skotum sínum. Það er samt undarlegt að ímynda sér, að þeirra fyrstu skotmörk hafi ekki verið efst á listanum í mikilvægi í varnarviðbrögðum þeirra, en þar kunna ýmist vopnin að hafa geigað eða þeirra eigin njósnabúnaður sem þeir byggðu upplýsingar sínar á.

Mér finnst alltaf viðurstyggð, þegar sakleysingjar eru drepnir, hvort sem það eru fullorðnir, börn eða ófæddir. Það tekur samt ekki algerlega af ríkjum réttinn til sjálfsvarnar. Dráp hinna saklausu má ekki vera partur af ásetningi þess, sem varpar sprengjunni, það er alveg á hreinu, en Heimsstyrjöldin síðari var samt réttmæt af hálfu Bandamanna, jafnvel þótt ekki hafi verið hægt að tryggja, að enginn saklaus borgari yrði fórnarlamb hernaðaraðgerða þeirra; en sumt í því stríði var þó hikstalaust óréttlætanlegt (dæmi: sprengjuregnið á Dresden).

En hvað með þig, Árni, telur þú allar gagnárásir Ísraelsmanna á hina velvopnuðu, en fámennu sveit viðkomandi hermdarverkamanna í Líbanon sem gersamlega óréttlætanlegar? Það er ágætt að fá álit þitt á þessu á hreint, áður en við ræðum meira almennt um réttmæti stríðsaðgerða.

[Árni Matthíasson , 20.7.2006 kl. 00:34]

Ekki felli ég mig við að hægt sé að réttlæta dráp á saklausum borgurum á þann hátt sem þú gerir varðandi árásir Ísraelsmanna á skotmörk sem mörg hver eru alls ekki hernaðarleg. Þú hefur þó hugsanlega ekki gert þér grein fyrir því að árásirnar eru ekki bara "gagnárásir Ísraelsmanna á hina velvopnuðu, en fámennu sveit viðkomandi hermdarverkamanna í Líbanon" heldur eru þær að stórum hluta ætlaðar til að þvinga Líbanonsstjórn til að beita sér gegn Hezbollah og því barnaskapur að tala um að Ísraelsmenna hafi "ónákvæmir í einhverjum skotum sínum" - þeir vita nákvæmlega hvað þeir eru að gera og hverja þeir eru að drepa.

"Rétturinn til sjálfsvarnar" er að mínu viti ekki óskoraður réttur til að drepa hvern sem er hvernig sem er til að forða eigin skinni. Slík hugsum er siðblinda. Ekki trúi ég því að þú sért samþykkur slíkum aðferðum - að drepa óbreytta borgara vísvitandi til að forða (kannski) lífi annarra óbreyttra borgara. Nema þú sért guðfræðingur. Þá trúi ég eiginlega hverju sem er upp á þig.

Svo eru úti á túni varðandi loftárásirnar á Dresden, ættir að kynna þér nýjustu rannsóknir sagnfræðinga varðandi þá árás áður en lengra er haldið. Bendi á gott viðtal Der Spiegel við breska sagnfræðinginn Frederick Taylor og eins á ágæta samantekt Wikipedia um sama efni. Ekki trúa David Iving, hann er dæmdur lygari. Ekki trúa heldur Kurt Vonnegut. Hann er skáld.

[Jón Valur Jensson, 20.7.2006 kl. 17:26]

Ég spurði þig einnar spurningar, Árni, neðst í seinna innleggi mínu hér á undan. Þú víkur þér undan því að svara henni. Við sundurliðuðum svörum mínum um Bombay-"hliðstæðuna" (sem var eitt aðalatriði pistils þíns hér í byrjun) áttu heldur engin svör. Þessa ávöntun bætir þú upp með gagnáhlaupi, sem snýst um athafnir Ísraelsmanna og réttlætingu stríðs, ásamt því að eigna mér "barnaskap" og fara getsökum um "siðblindu" mína. Má ég nota tækifærið til að þakka þér trakteringarnar?

Ég get ítrekað spurningu mína með öðrum orðum: Finnst þér ásættanlegt, að tæknilega háþróuðustu hryðjuverkasamtök heims (skv. sérfræðingnum Baer) geri mörghundruð flugskeytaárásir á ísraelskar borgir? Gerirðu þér ekki grein fyrir því, að skv. hinni 20 mánaða gömlu ályktun Öryggisráðs SÞ nr. 1559 ætlaðist heimsbyggðin til þess, að liðsafli Hezbollah í Suður-Líbanon yrði afvopnaður? Verður það ekki að teljast vanvirðing þeirra samtaka við ríkisstjórn landsins að halda uppi eigin her innan landamæranna, safna að sér um 13.000 flugskeytum og eldflaugum og nota þær til árása á nágrannaríki? Er slíkt ástand ásættanlegt fyrir nokkra ríkisstjórn? Eða er aðalmálið í þínum huga einungis þetta: hvað Ísrael sé að gera til að verja sig? Kom ekki frumkvæðið að norðan? Er það í samræmi við þínar hugmyndir, að Ísraelar verði að gæta "hlutfallslega réttra" viðbragða með því einfaldlega að drepa 26 hryðjuverkamenn á móti hverjum 26 Ísraelsmönnum? (með sama hætti hefðu Bandaríkjamenn átt að láta staðar numið, eftir að þeir hefðu drepið 2.400 Japani til að hefna fyrir árásina á Pearl Harbour). Verður ekki að stöðva sjálfar árásirnar með því að lama getu hermdarverkasamtakanna til að halda þeim uppi? Eða leggurðu alla ábyrgðina á Ísrael í þessu máli? Það mætti jafnvel ætla af svari þínu, að þú teljir siðferðislega rangt af Ísraelsmönnum að halda uppi aðgerðum, sem "eru ... að stórum hluta ætlaðar til að þvinga Líbanonsstjórn til að beita sér gegn Hezbollah". Hvað er svona óskaplega rangt við það?

Þú hefur sennilega ekki fylgzt með fréttum, þar sem t.d. Tony Blair og margir aðrir í neðri deild brezka þingsins telja það algerlega óásættanlegt, að þessar sprengjuflaugar séu sendar á ísraelska borgara. Þær langdrægustu (íranskar C-802-eldflaugar, 19 feta langar) draga um 130-180 km. Það er ennfremur talið (m.a. af Snow, blaðafulltrúa Hvíta hússins, á fundi þar í gær) meðal ósvífnustu aðferða viðkomandi hryðjuverkahreyfingar að fela sig og starfsemi sína í íbúahverfum og nota þannig "mannlega skildi" til að reyna að komast hjá gagnárásum Líbanonhers og Ísraelsmanna. Tilgangurinn er trúlega líka að reyna að vekja hneykslun heimsins, ef og þegar einhverjir almennir borgarar falla (kannski óhjákvæmilega) í nauðsynlegum árásum á þessi vopnahreiður. En Ísraelar hafa gert fólki í Suður-Líbanon viðvart með þeim hætti að hvetja það til að afvopna Hezb. eða hverfa ella frá búsetu í námunda við vopnahreiðrin. Símon Perez, varaforsætisráðherra Ísraels, segir her sinn gæta þess afar vel, að gagnáhlaup beinist ekki gegn borgaralegum skotmörkum.

Fráleitt var hjá þér, Árni, að skrifa eins og ég gæti hugsanlega talið einhvern hafa óskoraðan "rétt til að drepa hvern sem er hvernig sem er til að forða eigin skinni (...) - að drepa óbreytta borgara vísvitandi til að forða (kannski) lífi annarra óbreyttra borgara." Ég er nefnilega alveg sammála þér, að slík hugsun er siðblinda, það áttirðu þegar að hafa séð á orðum mínum í síðasta innleggi.

Orð þín um guðfræðinga koma mér í opna skjöldu. Hvernig litist þér á, ef ég segði hér á síðu þinni, að "ég trúi eiginlega hverju sem er upp á þig," jafnvel hvaða siðbindu sem er, af því að þú sért blaðamaður?! Ímyndaðu þér fordóminn! En er hann í raun hótinu skárri en fordómur þinn? Eini munurinn er sá, að þér virðist alvara með þessa afstöðu þína til guðfræðinga, en ég meina ekkert með þessu um blaðamennina. Losaðu þig við það blessað steinbarn, Árni; að öðru leyti held ég að við eigum alveg að geta rökrætt þessi mál öllsömul til þeirrar hlítar að komast að skynsamlegri og sameiginlegri niðurstöðu.

Um Dresden verð ég að svara þér við næsta tækifæri sem gefst til að skrifa.

[Jón Valur Jensson, 21.7.2006 kl. 00:03]

Þarna undir lokin átti vitaskuld að standa: En er hann í raun hótinu verri en fordómur þinn um guðfræðinga?