Vatnið og Jón

Jón Ólafsson kaupsýslumaður seldi allar eigur sínar hér á landi og fluttist til Lundúna fyrir nokkrum árum. Fram að því hafði hallað undan fæti í flestum þeim fyrirtækjum sem hann tengdist og sum voru komin í verulegan vanda, en Jón var á sinni tíð einn umsvifamesti grósseri á Íslandi, sannkallaður Bör Börsson sem efldist við hverja þraut þar til um þraut.

Nú býr Jón semsé í útlöndum en hefur byggt upp vatnsverksmiðju hér á landi, í Þorlákshöfn, sem gengur að sögn vel. Hann vill stækka hana til muna, en til þess þarf hann að afla verulegs hlutafjár. Í Viðskiptablaðinu í dag segir: "Að sögn Jóns virðast íslenskir fjárfestar ekki vera áhugasamir um verkefnið ..." Af hverju ætli það sé?

(Skemmtileg kynning á vatninu hans Jóns hér ("noted Icelandic businessman Jon Olafsson, known for his passionate stewardship of his country’s environment").)

 


Einfaldlega flókið

Mér þótti merkileg þessi staðhæfing í fréttaskýringu Viðskiptablaði Morgunblaðsins í morgun:

"En hvers vegna leitast fyrirtækin við að sameinast? Jú, ástæðan er í raun sáraeinföld. Ólöglegt niðurhal á tónlist hefur gert það að verkum að risarnir fjórir sjá tekjur sínar dragast saman ár frá ári, og stjórnendur þeirra telja að eitthvað verði að gera til að sporna við því að þau leggi upp laupana."

Það er sjaldgæft að eins umdeild staðhæfing sé stimpluð eins og afdráttarlaus sannleikur í fréttaskýringu, enda átta blaðamenn sig yfirleitt á því að í heimi viðskipta (líka heimi tónlistarviðskipta) er fátt ef nokkuð "sáraeinfalt".

Það er nefnilega langtífrá að það sé viðurkenndur sannleikur að "ólöglegt" niðurhal á tónlist (sett í gæsalappir vegna þess að það er ekki ólöglegt hér á landi) sé eina ástæðan fyrir því að það halli undan fæti fyrir fyrirtækjunum.

Blaðamaður hefði til að mynda mátt kynna sér hvernig sölu var háttað á tónlist vestan hafs á síðasta ári og þá hefði komið í ljós að þessi staðhæfing sem hann slær fram á ekki við traust rök að styðjast. Til að mynda jókst sala hjá Universal á síðasta ári og enginn samdráttur varð hjá Warner þó samdráttur hafi orðið hjá hinum. Sala jókst einnig hjá fjölmörgum smáfyrirtækjum og markaðshlutdeild þeirra jókst umtalsvert.

Vissulega verður ekki litið hjá því að heldur hefur hallað undan fæti fyrir plöturisunum á síðustu árum, en ekki hægt að halda því fram að ástæðan sé sáraeinföld. Þar spilar margt inní. Neysla á tónlist hefur til að mynda breyst verulega, er sennilega útbreiddari en nokkru sinni en flest bendir til þess að dagar plötunnar séu taldir að miklu leyti, þ.e. fólk hlustar á tónlist á annan hátt, er gefnara fyrir stök lög en heilar plötur með sama listamanninum. Þannig vilja margir kaupa eitt eða tvö lög með viðkomandi listamanni, en ekki heila plötu, en vill svo til að það er mun meiri velta og hagnaður í því fyrir fyrirtækin að selja heila plötu en eitt eða tvö lög (að vísu minni framleiðslukostnaður að hluta (upptaka og hljóðvinnsla), en hann er bara brot af heildarkostnaðinum, markaðssetning og dreifing er svo stór kostnaðarliður og hann minnkar lítið sem ekkert þó lögunum fækki á hverjum disk).  

Það eru einnig breytt valdahlutföll á markaðnum frá því að plötukaupendur þurftu að treysta útgefendum fyrir því að velja til útgáfu þá tónlist sem best væri og vönduðust. Gallinn við þá högun var að kaupandinn gat ekki fylgst með því hvernig útgefandinn stóð við sína hlið mála, gat ekki metið hvað lá á bak við ákvörðun útgefanda um að gefa út tiltekna plötu, hvort væri vegna gæða hennar eða sérhagsmuna útgefandans. Eins gat hann ekki metið hvort hann væri að greiða sanngjarnt verð fyrir plötuna, því allar plötur voru á sama eða áþekku verði þó vitað væri að kostnaður við gerð hverrar plötu væri mjög ólíkur.

Netið breytti þessu og nú getur kaupandinn aflað sér ítarlegra upplýsinga, kynnt sér tónlistina rækilega áður en hann ákveður að kaupa hana, til að mynda á MySpace-síðu listamannsins eða með því að skiptast á skrám við aðra áhugamenn. Við þetta hefur meðal annars komið í ljós að smekkur manna er ekki eins einsleitur og útgefendur vildu halda fram og þó stöku listamaður eigi eftir að ná að krossa, eins og menn kalla það í bransanum, þ.e. ná til margra ólíkra hópa samtímis, eru dagar stórstjörnunnar að mestu liðnir. Þetta kemur eðlilega einna verst við þau fyrirtæki sem byggja allt sitt á að selja stórstjörnur, þ.e. semja við grúa af listamönnum í þeirri von að nokkrar stórstjörnur borgi tapið og gott betur á öllum þeim sem ekki selja fyrir kostnaði.

Það er því fjölmargt sem veldur breyttu landslagi á markaði:

  • Ólögleg dreifing á tónlist (á Netinu, ólögleg framleiðsla (sem er veruleg) o.fl.)
  • Samkeppni við aðra skemmtun (DVD, tölvuleiki, sjónvarp, Netið)
  • Breytt neyslumynstur (færri stórstjörnur, dreifðari sala)
  • Nýjar dreifingarleiðir (sala á Netinu sem stórfyrirtækin ráða ekki, bein sala listamanna o.fl.)
  • Léleg stjórnun (vandræði Sony á síðustu árum skrifast að stærstum hluta á valdabaráttu og klúður)

Meira um þetta: Frelsi eða helsi? og Vandi vestan hafs


Svíkjum fólkið, mettum börnin

Sú var tíðin að það besta sem hægt var að bjóða Íslendingum var ókeypis brennivín. Eftir að Bretinn kom og fólk kynntist peningum varð það besta að fá ókeypis peninga. Óprúttnir spila inn á það, hvort sem það er með peningakeðjubréfum eða píramídafyrirtækjum. Ekki hef ég tölu á þeim píramídafyrirtækjum sem sprottið hafa upp hér á landi sem hafa alla jafna horfið jafnóðum, oftar en ekki eftir að þátttakendur hafa glatað fé, sumir stórfé.

Nýtt píramídaæði virðist í uppsiglingu hér á landi, Nourish the Children, fyrirbæri sem gengið hefur vestan hafs síðan á síðasta ári. Það er nýstárlegt að því leyti að í stað þess að kaupa dót til endursölu, nefúða, afsláttarkort, heilsuvörur eða álíka dót, kaupa menn þurrmat sem síðan er sendur þurfandi. Þarna er viðkomandi fyrirtæki, NuSkin Enterprises, að spila á samviskubitið og græðgina samtímis sem er býsna magnað hanastél.

NuSkin Enterprises, sem tengist Nourish the Children náið - á Pharmanex sem hannaði fóðurblönduna, First Harvest International sem framleiðir hana, Big Planet Mall sem selur hana og Nourish the Children sem er einskonar andlit á öllu saman - er dæmigert píramídafyrirtæki og hefur iðulega lent uppá kant við Federal Trade Commission, viðskiptaeftirlit Bandaríkjanna.

Mér sýnist þetta vera svo:

NuSkin framleiðir þurrmat úr linsubaunum og hrísgrjónum, vítamínbætir hann og pakkar. Þeir sem þátt taka í Nourish the Children kaupa matinn af fyrirtækinu en í stað þess að éta hann sjálfir sendir fyrirtækið hann til þurfandi barna (og gefur líka einn pakka fyrir hverja átta sem þátttakendur kaupa. Þátttakendur fá síðan aðra til að kaupa pakka (auglýsa og kynna) og fá prósentur af því sem aðrir kaupa. Þeir fá líka kvittun fyrir þeim pökkum sem sendir eru út í þeirra nafni og geta notað þá kvittun til að fá skattaafslátt þar sem slíkt er heimilt.

Á bloggi eins þátttakanda í VitaMeal ævintýrinu kemur fram að hann kaupi hvern VitaMeal-poka frá First Harvest International á um 1500 krónur (sem er vissulega býsna hátt verð fyrir malaðar linsubaunir og vítamín, en látum það vera). Fyrir hvern poka sem keyptur er af honum fær hann síðan 150 krónur. Til að hafa upp í meðal mánaðarlaun þarf hann því að selja nokkuð marga pakka. (Mér skilst að tekjur af hverjum pakka séu mis-háar eftir hvað hver selur mikið á mánuði og því ekki einföld margföldun.)

Ég fær ekki betur séð en að NuSkin / Nourish the Children sé dæmigert píramídafyrirtæki þó því sé pakkað inn líknarstarfsbúning. Það má meira að segja halda því fram að það sé subbulegra en mörg slík fyrirtæki, enda lágkúrulegt að mínu mati að skreyta markaðsdót sitt myndum af svöngum börnum þegar það gefur augaleið að eini tilgangur NuSkin er að hagnast.

Fyrirbæri eins og Nourish the Children byggjast á því að sífellt koma nýir sölumenn inn og þannig heldur fé áfram að streyma til NuSkin. Reyndar er málum svo háttað í dæmigerðum píramídafyrirtækjum að innan við 0,5% þeirra sem þátt taka í slíku verkefni græða, ná til sín gróðanum frá þeim ríflega 99,5% sem tapa. Fyrirtækin sem eru á bak við píramídann, efst í honum, hagnast alltaf, enda eru þau sífellt að fá inn nýjar rollur til að rýja - áætlað er að um helmingur þátttakenda detti út á hverju ári og nýir koma í staðinn.

Píramídafyrirtæki byggjast á trúgirni, hún er í raun eina hreyfiafl þeirra. Fólkið á botninum, neðst í píramídanum tapar alltaf og tap þess er gróði þeirra sem ofar sitja. Það er svo sérstök tegund af siðblindu að skreyta sig með því að verið sé að fæða hungruð börn á sama tíma og fé er svikið út úr trúgjörnum. Hvaðan halda menn að peningarnir komi sem renna til toppanna? Það fer engin virðisaukandi starfsemi fram í píramídafyrirtækjum, þau eru svikamyllur djöfulsins.


Bless, Spánn

Þó spænska liðið hafi verið eitt það skemmtilegasta í HM að þessu sinni og spilað á tíðum snilldarlega vel er það með litlum trega sem ég sé á eftir því úr keppninni. Málið er nefnilega að það dragnast með ómögulegan þjálfara, fordómafantinn Luis Aragones, sem kallaði Thierry Henry negro de mierda, svartan skít, og fékk litlar skammir fyrir í heimalandinu. Það var svo til að kóróna niðurlægingu Aragones að þeldökkur leikmaður, Patrick Vieira, skoraði markið sem gerði út um vonir Spánverja.
mbl.is Frakkar slógu Spánverja út
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Einkaleyfi á skoðunum

Undarleg þykir mér árátta margra hægrimanna í fjölmiðlastétt vestan hafs að amast sífellt við því er listamenn, tónlistarmenn, leikarar eða rithöfundar, svo dæmi séu tekin, láta í ljós pólitískar skoðanir. (Fyrir einhver sérkennilegheit hnýta menn reyndar aðeins í þá sem ekki eru sammála forseta Bandaríkjanna og liðsmönnum hans - enginn amast við Toby Keith en allir hamast að Dixie Chicks.)

Menn stilla því gjarnan svo upp að svo og svo mikil hætta sé á að aðdáendur viðkomandi eigi eftir að snúa baki við þeim, en alla jafna er það nú svo að ef aðdáendur þekkja sín átrúnaðargoð á annað borð þá kippa þeir sér varla upp við það þó viðkomandi hafi skoðanir. Þannig kom Living with War Neil Young-vinum varla í opna skjöldu, nú eða þá aðdáendum Bruce Springsteen að hann kunni lítt að meta George Bush.

Í viðtali við sjónvarpsfréttamanninn Soledad O'Brien á CNN fyrir skemmstu svaraði Springsteen vel fyrir sig og sumt býsna eitrað, en Soledad O'Brien er þekkt fyrir annað en skynsamlegar spurningar:

O'BRIEN: In 2004 you came out very strongly in support of John Kerry and performed with him - your fellow guitarist, I think is how you introduced him to the crowd. And some people gave you a lot of flack for being a musician who took a political stand. I remember ...

SPRINGSTEEN: Yeah, they should let Ann Coulter do it instead.

O'BRIEN: There is a whole school of thought, as you well know, that says that musicians – I mean you see it with the Dixie Chicks - you know, go play your music and stop.

SPRINGSTEEN: Well, if you turn it on, present company included, the idiots rambling on on cable television on any given night of the week, and you’re saying that musicians shouldn’t speak up? It’s insane. It’s funny.

O'BRIEN: As a musician though, I’d be curious to know if there is a concern that you start talking about politics, you came out at one point and said, I think in USA Today listen, the country would be better off if George Bush were replaced as President. Is there a worry where you start getting political and you could alienate your audience?

SPRINGSTEEN: Well that’s called common sense. I don’t even see that as politics at this point. So I mean that’s, you know, you can get me started, I’ll be glad to go. […] You don’t take a country like the United States into a major war on circumstantial evidence. You lose your job for that. That’s my opinion, and I have no problem voicing it. And some people like it and some people boo ya, you know?

Það komast ekki margir upp með það að kalla spyril sinn hálfvita í beinni útsendingu ("Well, if you turn it on, present company included, the idiots rambling on on cable television on any given night of the week"). Svar hans við spurningunni um ummæli hans úr USA Today (að tímabært sé að skipta um forseta) er líka eitrað: "Well that’s called common sense. I don’t even see that as politics at this point."

Tengill á síðu með viðtalinu er hér.


Trú og trúleysi

Richard DawkinsSérkennileg spurning í Morgunblaðinu í dag í annars ágætu viðtali við breska þróunarlíffræðinginn Richard Dawkins: "Af hverju kýst þú að vera trúleysingi?"

Nú veit ég ekki hvernig spurningin hljóðaði á ensku, kannski var hún bara "Why are you an atheist?" en eins og hún hljómar á íslensku er líklegra að hún hafi verið "Why did you decide to be an atheist" eða "Why did you choose to be an atheist?" Það þykir mér sýna sérkennilegan skilning á trúleysi - stillir því upp eins og kerfisbundnu hugmyndakerfi, nánast eins og trúarbrögðum.

Að mínu viti er lítið betra að tilheyra trúleysissöfnuði en trúarsöfnuði. Annað hvort trúa menn eða ekki. Það þarf enga ástæðu fyrir því eða réttlætingu. Trúleysi er augljóst fyrir hinum trúlausu á sama hátt og trúin er augljós fyrir þeim sem trúa.


Gítarsýrupopp

Ég hef lengi haft mikið dálæti á bandarísku rokksveitinni Yo La Tengo sem hélt upp á tuttugu ára afmælið á þarsíðasta ári. kannski er ég hrifnastur af henni fyrir það að hún er ein af þessum hljómsveitum sem erfitt eða ógerningur er að skilgreina eða flokka - spilar allt frá léttu poppuðu dúvoppi í hreina gítarsýru. Á hinni dæmigerðu Yo La Tengo-plötu eru snilldar popplög og framúrstefnulegar tilraunir og svo að minnsta kosti eitt magnað gítarfyllerí.

Yo La Tengo er hljómsveit Ira Kaplan og Georgia Hubley sem eru hjón. Kaplan leikur á gítar og Hubley á trommur og þau syngja bæði, reyndar syngur Hubley æ meira á plötunum sem gefur góða raun að mínu mati. Þau stofnuðu hljómsveitina 1984 og höfðu ýmsa sér til aðstoðar framan af, en síðustu fjórtan ár hefur James McNew séð um bassann.

Yo La Tengo hefur gefið út ellefu breiðskífur og margar stuttar. Stóru plötunar eru:

  • Ride the Tiger - 1986
  • New Wave Hot Dogs - 1987
  • President Yo La Tengo - 1989
  • Fakebook - 1990
  • May I Sing with Me - 1992
  • Painful - 1993
  • Electr-O-Pura - 1995
  • Genius + Love (safnplata) - 1996
  • I Can Hear the Heart Beating as One - 1997
  • And Then Nothing Turned Itself Inside-Out - 2000
  • The Sounds of the Sounds of Science - 2002
  • Summer Sun - 2003
  • Prisoners of Love (safnplata) - 2004
  • Yo La Tengo is Murdering the Classics (safn af tónleikalögum) 2006

Þær eru allar góðar en bestar Painful, I Can Hear the Heart Beating as One og And Then Nothing Turned Itself Inside-Out. Ef aðeins á að tilnefna eina plötu er það I Can Hear the Heart Beating as One sem er mikið meistaraverk. Fakebook er líka skemmtileg en á henni er safn laga eftir ýmsa listamenn.

Tilefni þessarar bloggfærslu er svo að skammt er í nýja Yo La Tengo-plötu sem hita mun I Am Not Afraid Of You And I Will Beat Your Ass. Samkvæmt upplýsingum á vefsetri Matador-útgáfunnar kemur platan út 4. september næstkomandi.  Hún er líkt og aðrar Yo La Tengo plötur, áferðafallegt popp í bland við tilraunakennd lög með stöku gítarhetjusprettum. Upphafslag skífunnar, Yo La Tengo - 01 - Pass the Hatchet, er til að mynda um tíu mínútur af magnaðri gítarsýru, frábært lag. Eins finnst mér þriðja lagið gott (I Feel Like Going Home) og það fjórða frábært (Mr. Tough). Smellið hér til að heyra lag númer tvö, Beanbag Chair.


Lifrarbólgan er meinið

Algeng er sú alþýðuskýring að indverskir og kínverskir foreldrar séu svo sólgnir í pilta að þeir láti unnvörpum eyða stúlkufóstrum. Fyrir vikið sé ástandið svo slæmt í þessum löndum að mikill skortur sé á konum eins og nefnt er í þessari frétt sem hér er tengt við þar sem segir, eins og það sé löngu sannað og vitað mál: "Kvennafæð er vaxandi vandi á Indlandi þar sem fjöldi foreldra lætur eyða fóstrum sem eru kvenkyns, þar sem betra þykir að eignast dreng en stúlku."

Ýmislegt er við þessa setningu að athuga, meðal annars það að samkvæmt nýjum rannsóknum má skýra stærsta hluta mismunandi fjölda meyfæðinga og sveinfæðinga með lifrarbólgu. Í ljós hefur komið, meðal annars með því að rannsaka fæðingatölur frá því áður en fóstureyðingar urðu almennt mögulegar í þessum löndum, að fleiri drengir fæðast en stúlkur á þeim landsvæðum þar sem lifrarbólga B er landlæg. Sjá þannig rannsóknarniðurstöðu Emily Oster hjá Havard háskóla með því að smella hér. Ágæt grein um þetta líka í BusinessWeek Online.


mbl.is Eiginkonur leigðar út á Indlandi
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Hiphop rifjað upp

Tók til í tónlistarherberginu í vikunni og fyllti kassa af diskum til að gefa, sennileg í kringum 300 stykki - nennti ekki að telja þá. Megnið tónlist frá síðustu tveimur árum, óáhugavert dót, en líka plötur sem ég veit að ég á aldrei eftir að hlusta á aftur. Ástandið varð bærilegra þar inni fyrir vikið, engir staflar á gólfinu eða á borðum og þarf ekki að fjölga hillum nema um tvær til að koma öllu á sinn stað.

Hliðarverkan af slíkri tiltekt er að ýmislegt rifjast upp, nema hvað, og í framhaldinu hlustaði ég varla á annað en hiphop í nokkra daga. Margt eltist illa í þeim pakka en að sama skapi hljómaði annað betur en nokkru sinni. Eyedea lét til að mynda nokkuð á sjá, þó The Many Faces of Oliver Hart sé skemmtileg plata, en Hip Hop Wieners (All Beef, No Chicken) voru aftur á móti betri en mig hafði minnt.

Eftir þessa hlustunarrispu setti ég saman lista yfir nokkrar bestu (erlendu) hiphopskífur sem fengið hafa að hljóma í bílnum undanfarið (þar er hægt að spila hátt). Þær fá allar bestu meðmæli:

Hip Hop Wieners - All Beef, No Chicken

Buck 65 - Square, Secret House Against the World og Vertex - erfitt að gera upp á milli þeirra, enda mjög ólíkar plötur

Noah 23 - Quicksand. Neophyte Phenotype hefur ekki elst vel en á Quicksand eru frábær lög eins og Saw Palmetto, Banded Hairstreak (frábær útsetning) Crypto Sporidian og Resistance, það besta sem hann hefur gert; lesið uppátt: 

check the junglistic jibber jaw
at the drum and bass seminar
with the troubadour peep the metaphor
less is more when you're at the reservoir
glass half empty glass half full
keep your eyes out for the crystal skulls
rock the riddim with thoughts intelligent
carve my name in it on the wet cement

i triple the syllable with a titanium telescope
medicine vehicle then i defeated the simpletons
taking a chance on the nanobot bicycle
delegate melting your element into a vacuous nebula
gravity gripping up everything
retina spotting the obvious entity
coagulate caligula
boiling point gwan culminate
sustain the pulserate with a dubplate

Wu-Tang Clan - Enter The Wu-Tang - enn klassísk. Man enn hve geggjað var að heyra þessa plötu í desemberbyrjun 1993. Læt fylgja með þennan bút sem vakti ýmsar spurningar um tungumál og tjáningu. (Skýringar hér fyrir þá sem eiga erfitt með að hlusta á hiphop.)

GZA - Liquid Swords

Raekwon - Only Built 4 Cuban Linx - Næstbesta Wu-Tang platan

Disposable Heroes of Hiphoprisy - Hypocrisy Is the Greatest Luxury Frábærar línur í Famous and Dandy (Like Amos 'n' Andy):

My pockets are so empty I can feel my testicles
'cause I spent all my money on some plastic African necklaces
and I still don't know what the colors mean ...
RED, BLACK AND GREEN

Binary Star - Masters of the Universe

cLOUDDEAD - cLOUDDEAD - Óhlutbundin snilld.

Goats - Tricks of the Shade Do the Digs Dug? er spurt en fátt um svör. Sjá þó hér og hér (þið sem nennið ekki að smella: Pooka er persóna í leiknum sígilda Dig Dug, en birtingarmynd ævintýraverunnar púca (Pooka, Phooka, Phouka, Púka, Pwca) er meðal annars geit.

Aesop Rock - Float


Friðarsinni og mannvinur

Lauk í vikunni við A Man Without a Country, hugleiðingar Kurts Vonnegut um að hvernig sé að lifa undir stjórn George Bush og kóna hans. Bókin sú er um margt skemmtileg, kannski ekki ýkja veigamikil, en mjög í anda Vonneguts, húmorísk og meinhæðin í bland við barnaskap og yfirborðskenndara snakk. Þannig eru bækur hans, og kannski það sem gerir þær einna skemmtilegastar, hvernig hann blandar saman alvöru og barnslegri einlægni, djúpri hugsun og sakleysislegu hjali.

Vonnegut er í nöp við Bush, sem kemur víða fram í bókinni, en hann er þó aðallega að beina sjónum sínum að mannkyninu, hvernig mannkynið allt sé meira og minna á leið til helvítis. Ekki frumleg hugsun hjá gömlum manni, en hann færir þó einhver rök fyrir mati sínu, aukinheldur sem þeirri skoðun skýtur upp hjá honum, og hefur heyrst oft áður, að kárínur þær sem dunið hafa á jarðarbúum undanfarin ár séu til marks um að jörðin sé að gera sig líklega til að hreinsa sig af óværunni: "Þegar síðasta lífveran / hefur gefið upp öndina af okkar völdum / hversu ljóðrænt það þá yrði / ef Jörðin gæti sagt / í rödd sem bærist upp / kannski / frá botni / Miklagils / "það er gert". / Fólki líkaði ekki veran."

Kurt Vonnegut var meðal stríðsfanga í Dresden þegar fræg loftárás var gerð á borgina í seinni heimsstyrjöldinni og sú árás varð vendipuktur í ævi hans eins og sjá má í bókum hans, mótaði lífsskoðun hans og gerði að einlægum friðarsinna. Segir sitt um áhrif árásarinnar að í A Man Without a Country skuli hann enn vitna í árásina og afleiðingar hennar. Hann er og við sama heygarðshornið og í Slaughterhouse 5, sinni fyrstu og helstu bók, er hann heldur fram að loftárás bandamanna á Dresden hafi verið "mestu fjöldamorð í sögu Evrópu" eins og hann orðar það og heldur svo áfram: "Ég veit vitanlega um Auschwitz, en fjöldamorð er eitthvað sem gerist skyndilega, dráp á fjölda fólks á mjög skömmum tíma. Í Dresden, 13. febrúar 1945, fórust um 135.000 manns á einni nóttu í eldsprengjuárás Breta."

Þessi setning rímar vel við það sem breski rithöfundurinn David Irving hélt fram í bók sinni Apocalypse 1945: The Destruction of Dresden. (Sjá hér.) Helstu heimildir Irvings eru síðan frá áróðursteymi Göbbels sem ýkti íbúatölur og tölur yfir fjölda fallinna, en stjórnvöld í Austur-Þýskalandi beittu álíka áróðri frá 1950 og héldu því fram að árásin hefði verið að undirlagi Bandaríkjamanna. Nýnasistar hafa svo nýtt þessar staðleysur og bent á árásina á Dresden sem sönnun þess að þó nasistar hafi verið vondir þá hafi það bara verið vegna vonsku bandamanna - þýska þjóðin hafi verið að berjast fyrir lífi sínu.

Í bókinni Dresden: Tuesday 13 February 1945 eftir breska sagnfræðinginn Frederick Taylor kemur fram að þó margir hafi farist í loftárásinni á Dresden-árásinni þá bendi gögn til þess að þeir hafi verið mun færri, um 25.000 - mikið, mjög mikið reyndar en þó mun færri en Vonnegut og Irving hafa haldið fram og talsvert færri en létust í einni árás á Hamborg 27. júlí 1943 (árásin sú var kölluð "Gomorra áætlunin"). Sjá viðtal við Taylor á vef Der Spiegel og eins góða grein um loftárásirnar á Dresden á vef Wikipedia.

Í ljósi hryllingsins sem loftárásir á óbreytta borgara eru skiptir engu hvort 25.000 manns fórust eða 135.000 og það er að vissu leyti ógeðfellt að menn séu að metast um annað eins, þ.e. hvorir drápu fleiri. Mér finnst þó ólíklegt að friðarsinninn og mannvinurinn (þrátt fyrir allt) Kurt Vonnegut kunni að meta það að óþjóðalýður og nasistapakk skuli nýta orð hans til að kalla til sín fleiri fylgismenn.


« Fyrri síða | Næsta síða »

Höfundur

Árni Matthíasson
Árni Matthíasson
Skoðanir á mönnum og málefnum á þessari síðu eru birtar með opnu notendaleyfi. Öllum er heimilt að tileinka sér þær og halda þeim fram sem sínum eigin.
Júní 2025
S M Þ M F F L
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30          

Heimsóknir

Flettingar

  • Í dag (9.6.): 0
  • Sl. sólarhring: 1
  • Sl. viku: 7
  • Frá upphafi: 0

Annað

  • Innlit í dag: 0
  • Innlit sl. viku: 6
  • Gestir í dag: 0
  • IP-tölur í dag: 0

Uppfært á 3 mín. fresti.
Skýringar

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband